سلامت کودکان: در آسم کودکان، ریه ها و مجاری هوایی هنگام قرار گرفتن در معرض برخی از محرک ها ، مانند استنشاق گرده، ابتلا به سرماخوردگی یا سایر عفونت های تنفسی، به راحتی ملتهب می شوند. آسم کودکان با علائم روزانه آزاردهنده ای همراه است که در بازی ، ورزش ، مدرسه و خواب اختلال ایجاد می کند. در برخی از کودکان ، آسم کنترل نشده می تواند باعث حملات خطرناک آسم شود.
آسم کودکان تفاوتی با آسم بزرگسالان ندارد، اما کودکان برای کنار آمدن با این بیماری با چالشهای بیشتری روبرو هستند. این بیماری یکی از دلایل اصلی مراجعه به اورژانس اطفال، بستری در بیمارستان ها و افزایش غیبت های مدارس است.
متأسفانه، آسم کودکان قابل درمان نیست و علائم آن ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد. اما با درمان صحیح، شما و فرزندتان می توانید علائم را تحت کنترل داشته باشید و از آسیب رسیدن به ریه های در حال رشد جلوگیری کنید.
علائم آسم کودکان
علائم و نشانه های شایع آسم کودکان عبارتند از:
سرفه های مکرر که هنگام بروز عفونت های ویروسی بدتر می شود.
سرفه هایی که با خوابیدن فرزند شما شروع می شوند.
سرفه هایی که در معرض هوای سرد و یا ورزش کردن شروع می شوند.
صدای سوت زدن یا خس خس کردن هنگام تنفس
تنگی نفس
گرفتگی یا سفت شدن قفسه سینه
آسم کودکان همچنین ممکن است با مشکلات زیر همراه باشد:
مشکل در خوابیدن به دلیل تنگی نفس، سرفه یا خس خس سینه
دوره هایی از سرفه یا خس خس سینه که با سرماخوردگی یا آنفولانزا بدتر می شوند.
تاخیر در بهبود یا برونشیت بعد از یک عفونت تنفسی
مشکلات تنفسی که مانع از بازی کردن یا ورزش کردن کودک می شود.
خستگی، که می تواند به دلیل کم خوابی ایجاد شده باشد.
علائم آسم کودکان از یک کودک به کودک دیگر متفاوت است و ممکن است با گذشت زمان بهتر و یا بدتر شوند. وقتی کودک شما فقط یکی از علائم مانند سرفه های طولانی مدت و یا گرفتگی قفسه سینه را داشته باشد، تشخیص این بیماری برای متخصص اطفال دشوار تر خواهد بود.
خس خس سینه دوره ای یا مدت دار و سایر علائم شبیه آسم می تواند در اثر برونشیت عفونی یا مشکلات تنفسی دیگر ایجاد شده باشند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید
اگر گمان می کنید فرزندتان به آسم مبتلا شده است در اسرع وقت به متخصص اطفال مراجعه کنید. درمان زودرس آسم به کنترل علائم و احتمالاً جلوگیری از حملات آسم کمک خواهد کرد.
در صورتی که متوجه هر یک از موارد زیر شدید به متخصص اطفال مراجعه کنید:
سرفه های ثابت یا متناوب که با فعالیت بدنی ارتباط مستقیم داشته باشند.
صدای سوت یا خس خس سینه هنگام باز دم
نفس نفس زدن یا تنگی نفس
شکایت از گرفتگی قفسه سینه
تکرار برونشیت یا ذات الریه مشکوک
به سرفه های هنگام خواب کودک دقت کنید. بعضی از مواقع این سرفه ها کودک را بیدار نمی کنند. گریه کردن، خندیدن، فریاد زدن یا واکنشهای شدید احساسی و استرس نیز ممکن است باعث سرفه یا خس خس سینه شوند.
اگر آسم برای فرزند شما تشخیص داده شده است، داشتن یک برنامه مشخص می تواند به شما و پرستاران کودک کمک کند تا علائم را رصد کنید و هنگام بروز حملات آسم آمادگی لازم را داشته باشید.
موارد اضطراری
در آسم های شدید، ممکن است فرزند شما برای اینکه راحت تر نفس بکشد قفسه سینه و پهلو های خود را به سمت داخل بکشد. ممکن است ضربان قلب سریع تر، تعریق بیشتر و درد قفسه سینه داشته باشد. به هر حال اگر هر یک از موارد زیر را مشاهده کردید هرچه سریع تر به اورژانس اطفال مراجعه کنید:
اگر فرزند شما در وسط جملات خود نفس کم می آورد
اگر فرزند شما از عضلات شکمی برای نفس کشیدن کمک می گیرد
اگر سوراخ های بینی فرزند شما هنگام دم باز تر از حالت عادی هستند
اگر نفس کشیدن به اندازه ای برای فرزندتان سخت شده که شکمش به زیر دنده ها کشیده می شود.
حتی اگر برای فرزند شما آسم تشخیص داده نشده ولی در نفس کشیدن مشکل دارد سریعا به اورژانس اطفال مراجعه کنید. اگرچه دوره های آسم و شدت آن ها متفاوت است، اما حملات آسم با سرفه شروع شده، و به سمت خس خس سینه و تنفس سنگین پیش خواهد رفت.
دلایل آسم کودکان
هنوز دلایل آسم کودکان به طور کامل مشخص نشده است. عوامل زیر در ابتلا به آسم کودکان موثر هستند:
تمایل ارثی به ایجاد آلرژی
والدین مبتلا به آسم
ابتلا به برخی از انواع عفونت های مجاری تنفسی در سنین پایین
قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی مانند دود سیگار یا دیگر آلودگی های هوا
افزایش حساسیت سیستم ایمنی بدن باعث می شود که ریه ها و مجاری تنفسی متورم شده و در معرض محرک های خاصی مخاط ایجاد کنند. واکنش به محرک ممکن است به تاخیر بیفتد که این امر تشخیص محرک را دشوارتر می کند. محرک ها از کودک به کودک دیگر متفاوت است و می تواند شامل موارد زیر باشد:
عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی
قرار گرفتن در معرض آلاینده های هوا مانند دود دخانیات
آلرژی به مایت های گرد و غبار (نوعی حشره ریز میکروسکوپی)، شوره حیوانات خانگی، گرده یا کپک
فعالیت بدنی
تغییرات آب و هوایی یا هوای سرد
بعضی اوقات علائم آسم بدون وجود محرک ظاهری رخ می دهند.
عوامل موثر در افزایش ابتلا به آسم کودکان
عواملی که ممکن است احتمال ابتلا به آسم فرزند شما را افزایش دهد عبارتند از:
قرار گرفتن در معرض دود تنباکو (قبل و بعد از تولد)
واکنش های آلرژیک قبلی، از جمله واکنش های پوستی، آلرژی غذایی یا تب یونجه
سابقه خانوادگی آسم یا آلرژی
زندگی در منطقه ای با آلودگی زیاد
چاقی
مشکلات تنفسی ، مانند آبریزش بینی مزمن یا گرفتگی بینی (رینیت) ، التهاب سینوس ها (سینوزیت)، یا ذات الریه
سوزش معده (بیماری ریفلاکس معده یا GERD)
مذکر بودن
سیاه پوست بودن
مشکلات ایجاد شده بوسیله آسم
آسم کودکان مشکلات بسیاری را به همراه خواهد داشت که از جمله آنه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
نیاز به بستری شدن در بیمارستان هنگام بروز حملات شدید آسم
کاهش دائمی عملکرد ریه
غیبت در مدرسه و عقب افتادن همکلاسی ها
کم خوابی و خستگی
ایجاد اختلال در بازی کردن، ورزش کردن و فعالیت های روزمره
جلوگیری از آسم کودکان
برنامه ریزی دقیق و جلوگیری از ایجاد آسم بهترین راه برای جلوگیری از حملات آسم کودکان است.
از قرار گرفتن در معرض محرک های آسم خودداری کنید. به کودک خود آموزش دهید تا از آلرژن ها و محرک هایی که باعث بروز آسم می شوند دوری کند.
اجازه ندهید کسی اطراف کودک شما سیگار بکشد. قرار گرفتن در معرض دود تنباکو در دوران شیرخوارگی عاملی خطرناک در ابتلا به آسم کودکان و همچنین محرکی شایع برای حملات آسم است.
کودک خود را به فعالیت تشویق کنید. هنگامی که آسم فرزند شما به خوبی کنترل شده باشد، فعالیت بدنی منظم می تواند به ریه ها کمک کند تا با کارآیی بهتری عمل کنند.
در صورت لزوم به متخصص اطفال مراجعه کنید. اگر فرزندتان زیاد از اسپری های تنفسی استفاده می کند احتمال اینکه آسم او کنترل نشده باشد وجود دارد.
آسم با گذشت زمان تغییر می کند. مشاوره با متخصص اطفال به شما کمک خواهد کرد تا داروهای فرزندتان را در صورت لزوم تغییر بدهید.
به کودک خود کمک کنید وزن درست داشته باشد. اضافه وزن داشتن می تواند علائم آسم را بدتر کند و کودک شما را در معرض ابتلا به سایر بیماری ها قرار دهد.
ریفلاکس معده را تحت کنترل داشته باشید. سوزش معده یا ریفلاکس معده ممکن است علائم آسم فرزند شما را بدتر کند. ممکن است فرزندتان برای کنترل ریفلاکس معده به دارو نیاز داشته باشد.
منبع: تارنمای دکتر فرناز محامدی