علت ایجاد لکه بر روی دندان‌های کودک

ما با معاینه دندان‌های کودک شما و بررسی این لکه‌های رنگی می‌توانیم تعیین کنیم که آیا نیازی به اقدام درمانی وجود دارد یا خیر. پس از آنکه نقش پوسیدگی‌های دندان در ایجاد این لکه‌ها مشخص شد، ما می‌توانیم سایر علت‌های احتمالی برای بروز این مشکل را نیز بررسی کنیم.

 

لکه‌های روی دندان

 

لکه‌های روی دندان یک علت بسیار شایع برای تغییر رنگ سطح دندان‌های کودک است:

 

لکه‌های خارجی دندان

 

لکه‌های خارجی که بر روی سطح بیرونی دندان‌های کودک تشکیل می‌شود، از شیوع بیشتری نسبت به سایر انواع لکه‌‌های دندان برخوردار است. این لکه‌ها در اثر تجمع ذرات غذاهای تیره‌رنگ و نوشیدنی‌های رنگی و نیز عدم رعایت بهداشت دهان و دندان شکل می‌گیرد. معمولاً با تمیز کردن و جرم‌گیری حرفه‌ای دندان‌ها می‌توان این لکه‌ها و رسوبات را از روی سطح دندان‌ها پاک کرد.

 

لکه‌های حقیقی (درونی)

 

لکه‌های حقیقی یا درونی دندان نسبت به لکه‌های خارجی شیوع کمتری دارد. این لکه‌ها می‌تواند در اثر عوامل متعددی از قبیل مصرف تتراسایکلین، پوسیدگی شدید دندان‌ها در اوایل دوران کودکی، آسیب‌دیدگی عصب دندان به خاطر مصدومیت و یا دوز بالای فلوراید در منابع آب آشامیدنی بر روی دندان ایجاد شود. دندان‌هایی که سیاه شده یا رنگ آنها تغییر پیدا کرده است، می‌تواند نشانه‌ای از یک آسیب‌دیدگی قبلی در دوران کودکی فرزند شما باشد. این آسیب‌دیدگی باعث می‌شود که رنگ دندانی که بعداً رشد خواهد کرد به خاکستری، زرد یا نارنجی تغییر کند. بعضی از این لکه‌ها را می‌توان با سفید کردن دندان‌ها برطرف کرد، اما برای بعضی دیگر از آنها لازم است که دندان آسیب‌دیده با روکش‌های پلاستیکی رزینی به نام “ونیر” پوشانده شود.

 

آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین

 

مصرف داروی آنتی‌بیوتیک تتراسایکلین باعث ایجاد لکه بر روی دندان‌هایی می‌شود که در زمان مصرف این دارو در حال رشد یا تشکیل شدن بوده‌اند. به همین علت است که امروزه دیگر برای مادران باردار یا کودکان با سن کمتر از 12 سال، داروی آنتی‌بیوتیک تتراسایکلین تجویز نمی‌شود (مگر در مواردی که جان بیمار در خطر باشد).

علت و مفهوم رنگ‌های مختلف لکه‌های روی دندان

 

در کلینیک ما انواع مختلف لکه‌هایی که در ادامه شرح داده می‌شود را می‌توان به راحتی از طریق سفید کردن دندان‌ها با استفاده از جرم‌گیرهای غلتکی و پومیس (Pumice) برطرف کرد:

 

لکه‌های سبز یا نارنجی

 

این لکه‌ها معمولاً در محل خط لثه بر روی دندان‌های جلویی کودک شما تشکیل می‌شود. این لکه‌ها توسط باکتری‌های تولید کننده مواد رنگی (کروموژنیک) ایجاد می‌شود. تجمع کلونی‌های بزرگ این باکتری‌های نارنجی یا سبز رنگ به مفهوم آن است که شما باید عمل سفید کردن دندان‌های کودک خود را به نحو بهتر و دقیق‌تری انجام دهید. این لکه‌ها همچنین می‌تواند نشان دهنده آن باشد که کودک شما از راه دهان تنفس می‌کند.

لکه‌های قهو‌ای یا زرد

 

این لکه‌ها به احتمال بسیار زیاد از تأثیر داروهای آنتی‌بیوتیک ناشی می‌شود. آموکسی‌سیلین شایع‌ترین داروی آنتی‌بیوتیکی است که باعث ایجاد لکه بر روی دندان‌های کودک شما می‌شود. یک دوز از این داروی آنتی‌بیوتیک می‌تواند باعث تشکیل یک لایه نازک به رنگ زرد تا قهوه‌ای بر روی سطح دندان بعضی از کودکان شود. وقتی که دوره مصرف آنتی‌بیوتیک به پایان می‌رسد، این لکه‌ها هم ممکن است به صورت تکه تکه یا به طور کامل محو شوند.

لکه‌های سیاه

 

این لکه‌ها در اغلب موارد در اثر مکمل‌های آهن جویدنی یا مایع و حتی داروهای مولتی‌ویتامین که در ترکیب آنها آهن وجود دارد، به وجود می‌آید. لکه‌های سیاه را می توان به راحتی از روی سطح دندان پاک کرد. در بعضی از جوامع یک خط سیاه به طور طبیعی در امتداد خط لثه بر روی تمامی دندان‌ها تشکیل می‌شود. این لکه‌های خطی حتی بعد از پاک کردن هم دوباره به سرعت تشکیل می‌شود. علت تشکیل این خط سیاهرنگ، به درستی شناخته نشده است. اما به خوبی می‌دانیم که لکه‌های سیاهی که بر روی سطح دندان‌های کودک شما تشکیل می‌شود، هیچ ارتباطی با تعداد پوسیدگی‌های موجود در دندان‌های کودک ندارد.

لکه‌های سفید

 

رنگ سفید همیشه خوب نیست! لکه‌های سفید و گچی که بر روی دندان‌های دائمی کودک تشکیل می‌شود، می‌تواند ناشی از آسیب‌دیدگی دندان‌های شیری او در زمانی که دندان دائمی در حال رشد در استخوان فک بوده است، باشد. همچنین ممکن است این لکه‌ها به شکل خطوط گچی یا سفید رنگی در امتداد خط لثه یا در اطراف بریس‌های ارتودنسی تشکیل شود که باید آن را جدی گرفت. پوسیدگی دندان به خاطر حذف مواد معدنی به ویژه کلسیم از روی سطح خارجی دندان کودک آغاز می‌شود.

 

حذف کلسیم و مواد معدنی از ساختار دندان باعث نرم شدن آن می‌شود و به مواد اسیدی حاصل از باکتری‌ها اجازه می‌دهد که به راحتی و با سرعت بیشتری در دندان، پوسیدگی ایجاد کند. اگر در این شرایط، کودک شروع به رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان (مسواک زدن و کشیدن نخ دندان) نماید و اگر از خمیر دندان غنی شده از فلوراید استفاده کند، عناصر معدنی ضروری مجدداً در این نواحی تأمین شده و ساختار دندان می‌تواند دوباره سخت و محکم شود. اما خطوط سفید رنگ بر روی دندان‌های کودک باقی خواهد ماند.